“De eerste keer dat ik Fred ontmoette, was een ervaring die ik niet snel vergeet. "Hoi Fred, mijn naam is Jorick, leuk je te ontmoeten." "Joris?" riep Fred. "Nee," riep ik terug, "het is Jorick." "Jort!" riep hij met een stalen blik.
Na wat heen en weer geserveerd te hebben, net zoals in een tenniswedstrijd, kwamen we uiteindelijk uit op "Jorges". Al snel raakte ik eraan gewend en kon ik er smakelijk om lachen wanneer hij me weer riep met een vraag.”
“Door de jaren heen voerde ik veel gesprekken met Fred over zijn verleden en de plekken waar hij woonde. Fred heeft namelijk door heel Nederland gezworven, van Groningen tot Brabant, en overal had hij wel een bijzonder verhaal. Hij had talloze banen, van werken bij een boer tot slapen in kerken waar hij tijdelijk verbleef omdat hij geen vast adres had.
Als Fred begon te vertellen over zijn “reizen”, was het altijd tijd om goed te luisteren. Zijn verhalen waren vaak onverwacht en op zijn manier avontuurlijk, ondanks dat hij nooit verder kwam dan Frankrijk. Fred was voor mij een soort wereldreiziger, niet door verre landen, maar door het leven zelf, altijd lerend en zich aanpassend aan nieuwe situaties.
Het meest bijzondere aan Fred was dat hij analfabeet is. Hij kan niet lezen, schrijven, en begrijpt niet hoe cijfers werken. Maar dat hield hem nooit tegen. Wanneer mensen hem vroegen hoe hij van A naar B kwam, antwoordde hij altijd nuchter: "Ik praat makkelijk." Deze eenvoud en charme zorgden ervoor dat hij altijd wel een lift kreeg.
Fred was wat je noemt "streetsmart". Alles wat hij weet, leerde hij door te leven, door dingen te ervaren. Hij heeft geen traditionele scholing gehad, maar zijn wijsheid komt uit de realiteit van het dagelijks leven. Het vermogen om te communiceren, zich aan te passen en te overleven, bracht hem bijzonder ver.”
Lees ook: Bijkletsen met Jorick: “Zomer, zand en zere knieën”
““Lekker geslapen?" vroeg ik aan Fred terwijl ik zijn appartement binnenloop. Fred, een bijna twee meter lange man van 65 met een grijze sik, werd door begeleiders ook wel de GVR (Grote Vriendelijke Reus) genoemd. Hij was een echte verzamelaar, met een collectie lp’s, cd’s en damesschoenen die elke platenzaak of schoenenwinkel jaloers zou maken.
Tussen de stapels spullen door zag ik Fred, goed onderuitgezakt in een versleten bruine fauteuil. Hij keek naar een Duitse zender op tv. Hoewel hij geen woord Duits begreep, keek hij er met veel plezier naar. Hij draaide zich om, zag me staan en zei met een glimlach: “Mooi hè?” Lachend keek hij verder. Op tv zagen we een programma over treinen. "Dat is nou een NS 200, ook wel een Sik genoemd," riep Fred ineens. Hij wist bijzonder veel over treinen; zijn vader werkte bij het spoor, vertelde hij mij eens.
Ik nodigde Fred uit om een kop koffie te komen drinken op de groep. Sloffend op zijn slippers kwam hij de groep binnen. Zoals velen had Fred zijn vaste stoel. Nadat hij zijn koffie pakte, plofte hij neer op zijn vertrouwde plek. Als een automaat waarin je een kwartje gooit, begon hij te praten over van alles wat hem bezighield of wat hem te binnen schoot. Zo begon de dag vaak met Fred, altijd vol verhalen en onverwachte weetjes (die stiekem niet altijd klopten).”
“Fred was een man die afgedankte voorwerpen weet te transformeren in iets bijzonders. Wat voor de één slechts rommel is, zag hij als een idee voor een volgend project. In zijn wereld zijn kapotte voorwerpen geen afval, maar bouwstenen voor nieuwe ideeën.
Zo herinner ik me nog de keer dat Fred de kliko indook bij ons op de groep en met een brede glimlach een kapotte helm omhoog hield. “Kijk, hier kan ik iets moois van maken!” riep hij uit. Waar anderen een gebroken helm als verloren beschouwen, zag Fred de mogelijkheid om het om te toveren tot een schitterende schemerlamp.
Fred's appartement was dan ook niet zomaar een plek; het was een ware schatkamer, volgestouwd met spullen die anderen waarschijnlijk weggooien. Stellingen vol met vergeten objecten, verzameld voor zijn kunstzinnige projecten. Elk voorwerp dat hij vond, zette zijn fantasie in beweging. De kapotte onderdelen van een oude radio, een afgedankte stoel of een versleten gereedschapsset, alles kreeg bij Fred een nieuwe bestemming of een tweede kans.
Als ik door zijn appartement wandelde, ontdekte ik telkens nieuwe kunstwerken die hij maakte. Elk stuk had zijn eigen verhaal, zijn eigen betekenis. Fred was altijd bereid om me mee te nemen in die verhalen en uit te leggen wat ik eigenlijk zag. Het was alsof hij me de sleutel geeft tot zijn wereld, waar niets verloren gaat en alles een tweede leven kan krijgen.
Vorig jaar verhuisde Fred naar een woongroep buiten Reinaerde, die beter bij hem past. Maar zijn verhalen en kunstwerken zijn voor mij nog steeds een inspiratie om de wereld met andere ogen te bekijken!”
Raakte jij geïnspireerd door het verhaal van Jorick? Houd onze website en socialmediakanalen dan goed in de gaten en klets maandelijks bij met onze collega’s. Of neem alvast een kijkje op onze werkenbij-website. Wie weet maak jij binnenkort ook kennis met bijzondere mensen zoals Fred!
*Dit is een fictieve naam