Als bestuurder heb je veel contact gehad met veel cliënten, collega’s en familie. Welke ontmoetingen vond jij belangrijk?
Twee contacten met cliënten en familie wil ik aanhalen.
Onlangs kon ik met familie en een cliënt en collega’s op een terras samen een glas limonade drinken. In vrijheid. Iets dat vanwege zijn complexe zorgvraag eerder vaak niet mogelijk was. In 2012 zagen collega’s en ik voor welk vraagstuk we stonden in het contact met deze jonge man. Onoplosbaar dachten we. Elke dag was de vraag of het hem lukte om te ontspannen en niet bang of boos te zijn. Dat vroeg heel veel van iedereen, van familie en ons. Het ontroert me hoe we ondanks de moeite die we samen hadden met de situatie, toch al die jaren trouw aan elkaar zijn gebleven. Zo lang elkaar steunen en met elkaar zoeken naar alternatieven bleek waardevol in zijn leven.
Een andere bijzondere ontmoeting was met een vrouw die niet-aangeboren hersenletsel had na een hersenvliesontsteking. In gesprek bleek dat we op dezelfde middelbare school hadden gezeten. Ons gezamenlijk verleden verbond ons toen op een mooie manier, sterker dan de behoefte aan zorg.
Je gaf als bestuurder 11 jaar richting aan de organisatie. Gisteren kreeg je bij je afscheid van veel mensen complimenten daarover. Welk punt van waardering vond je belangrijk?
De waardering voor het menselijke contact en dat we in onze maatschappelijke opgave als Reinaerde nu onderdeel zijn van de samenleving, troffen mij vooral.
Je zei vaker dat we bij Reinaerde min of meer vanuit dezelfde missie werken. Wat verandert is de strategie om die samen te realiseren: die pasten we elke paar jaar aan. Wat is in jouw ogen de belangrijkste verandering in de manier waarop we aan onze hoofddoelen werken?
Belangrijkste verandering vind ik dat we ons scherper realiseren waar we als Reinaerde voor staan en waar we stappen terugzetten. Meer gericht zijn op het leven en zorg is daar een stukje in. Bijvoorbeeld met het invullen van de vrije tijd met cliënten. Daar is duidelijk behoefte aan en je zou daar dan kunnen instappen als zorgprofessional; de kernvraag is nu hoe andere belangrijke contacten of partners hun betekenisvolle rol gaan combineren met de cliënt en ons. Zo werken we eraan dat we met elkaar in Nederland minder een beroep gaan doen op de collectief gefinancierde zorg. De matches – waarbij mensen iets voor elkaar betekenen - die we via concepten als de beursvloer met ‘Samen voor’ -organisaties maken, dragen bij aan nieuwe combinaties, ook buiten het zorgcircuit. Het was erg passend bij onze visie en strategie en erg leuk dat we gisteren rondom mijn afscheid ook zulke matches maakten.
Je vindt het belangrijk om de juiste woorden te gebruiken. Afgelopen periode sprak je vaker over het verder versterken van de community’s. Een Engels woord, terwijl je zelf Engelse taal probeerde te vermijden. Maar kennelijk is dit een belangrijk woord. Waarom leg je nadruk op dit woord en dit thema?
Een community kan een duurzaam dorp zijn, of een duurzaam geheel. In een straat of virtueel. We willen in het klein en groot dat onderlinge verbanden tussen mensen sterker worden. Vanwege werk, zorg, vanwege plezier met elkaar hebben. Zodat je elkaar kunt opvangen, zodat er evenwicht is op allerlei levensgebieden. De lokale kracht is daarbij het fundament. Het beste woord daarvoor is misschien nog niet bedacht.
Je kent het dagelijks werk van onze collega’s goed. Wat wil je hen meegeven met de zomer voor de deur, waarin het rondkrijgen van het rooster weer een grote uitdaging is?
Dat rooster willen we toch rondkrijgen. Op de oude manier is dat vaak nauwelijks mogelijk; het lukt soms wel als je nieuwe combinaties weet te vinden. Campinggasten in Wilnis van bij Amstelkade hebben contacten met cliënten en dat helpt in een kwetsbaar rooster. Collega’s buiten de zorg werken op een kinderdagcentrum en springen bij in de spitsuren. Ik voel met de collega’s mee dat we een tekort aan mensen met een betaalde baan hebben, en zou hen willen zeggen, pak je ruimte en laat je inspireren om alternatieve mogelijkheden te zien. Petje af voor de collega’s. Als iets niet kan, dan gaan we het op een andere manier opvangen en doen we ook een stapje terug in wat wij kunnen doen. Er is nu wel een breed besef van het personeelstekort overal in het land. Anders dan twee jaar geleden is er veel meer oog voor de knelling van schaarste in de teambezetting. Dat geeft de ruimte om die alternatieven te proberen. Dat brengt ons verder.
De opgaven voor Reinaerde zijn de afgelopen tijd gegroeid. Voor jou persoonlijk was het ook bijzonder hard werken. Daarom komen er nu ook twee bestuurders. Als je terugkijkt, wat vond of vind jij uitdagend of moeilijk?
De opgaven zijn gegroeid; het gaat nu om personeelskrapte, financiële uitdagingen, toenemende zorgcomplexiteit en digitalisering. Ook na de financiële crisis in de wereld in 2009 was onze opgave heel moeilijk; er was onvoldoende ruimte en nog geen planvorming om te renoveren en nieuwe woningen te bouwen. Daar zijn we gelukkig uitgekomen. In 2015 - toen een deel van de financiering van begeleiding en zorg onder gemeenten kwam te vallen – hebben we het aangedurfd om voor het brede palet aan zorg, behandeling en welzijn, voor mensen met een beperking te kiezen, zowel die van de Wet langdurige zorg als die van de Jeugdwet en Wmo. We hebben ons niet teruggetrokken op de zwaardere zorg. Dat was een toekomstbestendige keuze en een grote uitdaging, die gelukkig ons pad als maatschappelijke organisatie en onderdeel in de samenleving open heeft gelegd.
Wat wens je de nieuwe bestuurders Daniëlle Meijer en Dirk Jan van der Zeep toe?
De nieuwe bestuurders feliciteer ik van harte, en ik ben blij dat zij de actuele opgave van dit mooie werk in deze nieuwe tijd gaan dragen. Heel veel plezier! Hun grote maatschappelijke drive heb ik gevoeld in onze overdrachtsgesprekken en in de bijeenkomsten die we samen deden.
Wat ga je doen na je tijd bij Reinaerde?
Op dit moment wil ik even openlaten wat ik ga doen. Ik ga in elk geval wat terugblikken en vooruit mijmeren, gezellige dingen doen met vrienden en familie en vakantie houden in de komende weken. Ik vind het interessant om nieuwe combinaties te kunnen maken, en daar is voor mij werken een onderdeel van. Ik ga ook mijn andere interesses “wat water geven” en wie weet combineren met mijn visie op wat we te doen hebben in de wereld. Die drive is door mijn mooie werk bij Reinaerde sterker geworden.
Gisteren nam Ella van Lingen feestelijk afscheid als inspirerend bestuurder van Reinaerde. In het bijzijn van vele collega’s, relaties, cliënten en naasten werd zij bedankt voor haar inzet. Het afscheid vond plaats bij Het Lichtruim en Kinderboerderij De Schaapskooi in Bilthoven, een levendige buurtplek waar mensen met een beperking werk en dagbesteding hebben.
Hoogleraar Marcel Levi gaf een toegankelijke lezing over leiderschap en het belang van de menselijke maat, en verwoordde belangrijke drijfveren van Ella. Onder meer Cees Meijers, voorzitter van de raad van toezicht, bedankte Ella. Cees bood samen met de kunstenaar Donne Dijkhorst, werkzaam bij Ateliers De Wijde Doelen, een schilderij aan. De nieuwe bestuurders Daniëlle Meijer en Dirk Jan van der Zeep dankten Ella. Tijdens het afscheid werden er bij De Schaapskooi zijn ook ruim 25 matches gemaakt: afspraken om iets voor elkaar te betekenen, zoals deelnemen en bijdragen aan zomeractiviteiten voor mensen met een beperking. Diverse gasten gaven geen cadeau, maar schonken op verzoek van Ella aan de stichting Samen Oplopen in Zeist. Donderdag was daarvoor 575 euro ingezameld.